www.chemmix.fora.pl

MrVinquer

Wiele osób kiedy zakłada laboratorium to nie ma co w nim robić, bo kłopoty odczynnikowe są. Jednak jeśli ktoś już planuje założenie laboratorium, lub zakłada lub ma, ale nie ma odczynników, to ten poradnik jest właśnie dla niego. Oto co zbierać i po co:

Pudełka po zapałkach
Pudełka po zapałkach, szczególnie tych kominkowych/grillowych to dobre źródło pierwiastkowego fosforu i związków antymonu.

Żywica drzew
Żywica drzew to surowiec do otrzymywania terpentyny, która jest dobrym rozpuszczalnikiem, do tego czysta ma ładny balsamiczny zapach.

Butelki
Butelki, szczególnie te z ciemnego szkła i z plastikowymi nakrętkami to coś, co naprawdę jest przydatne. Metalowe nakrętki mają tendencję do rdzewienia, przez co nie polecam ich, bo od samego chlorowodoru, jaki jest w pewnych ilościach w powietrzu taka nakrętka zardzewieje. Nie poleca się też na trzymanie kwasów, zasad czy kwaśnych i zasadowych soli butelek z tworzywa PET. Generalnie butelki z PET niezbyt się nadają w laboratorium. Odginają się już przy 70*C, miękną przy kontaktach z kwasami i zasadami, pękają z utleniaczami. Wszystkie butelki należy obmyć dokładnie z naklejek i te po lekach muszę się "odsmrodzić" na wolnym powietrzu lub po przemyciu acetonem. Moim patentem na pozbywanie się naklejek jest gotowanie butelki w gorącej wodzie a następnie zdzieranie odklejających się pasków. Warto też mieć 2-3 kanistry plastikowe do trzymania wody demineralizowanej czy np. koncentratów soli morskich lub przesączu z popiołu drzewnego.

Żarówki i lampy halogenowe
Żarówki to dobry i dostępny surowiec do związków wolframu, molibdenu i niklu. Nikiel to w żarówkach te grube wsporniki, molibden to te cieńsze, a wolfram to żarnik. W lampach halogenowych ponownie wolfram to żarnik, a te kółeczka wokół żarnika to molibden. Świetlówki fluorescencyjne niepoprawnie nazywane żarówkami energooszczędnymi nam są zbędnę, bo pary rtęci w niej są trujące.

Baterie cynkowo-chlorkowe
Te baterie to dobry surowiec do otrzymywania dwutlenku magnanu, soli manganu, amoniaku, soli amonowych, cynku i grafitu w postaci pałeczek, świetne do elektrolizy. Baterii alkalicznych nie powinno się otwierać, bo wytryskają żrącym wodorotlenkiem potasu. Tylko radzę zbierać cynkowo-chlorkowe, których coraz rzadziej się używa.

Zapalniczki
Zapalniczki to dobre źródło lantanowców, głównie lantanu, ceru, względnie prazeodymu i neodymu. Te ciekawe metale są w kamieniach do zapalniczek, a więc niestety tylko w zapalniczkach z kółkiem do pocierania. Warto ich zebrać co najmniej kilkadziesiąt.

Magnesy
Magnesy najczęściej to tzw. ferryty czyli spieki ceramiczne. Nam one się nie przydadzą. Przydadzą się za to alnico, neodymowe i samarowe, które są źródłem niklu, kobaltu, neodymu i samaru.

Pojemniki
Pojemniki to sprawa ważna, bo gdzie będziemy te wszystkie odczynniki trzymać. Nie radzę używać słoików z metalową przykrywką, bo one szybko zardzewieją. Plastikowe i szklane opakowania są już dobre. Sporo jest świetnych szklanych opakowań po lekach z ciemnego szkła i z wtykanymi zatyczkami z HD-PE. Pojemniki w całości z plastiku też są użyteczne, szczególnie te z nakrętkami "antydzieciowymi".

Stale specjalne
Stale specjalne zawierają takie ciekawe metale jak wanad, chrom, kobalt, molibden i wolfram. Do tego czasami one sie łamią, więc warto by tego nazbierać.

Zużyte zimne ognie
Wypalone tzw. zimne ognie to źródło związków baru.

Korki
Korki są w laboratorium użyteczne bo nie raz w doświadczeniu trzeba coś zatkać. Mówię tu o korkach naturalnych i gumowych. Inne nie warto zbierać.

Ścinki blachy
Przyda nam się blacha, czy właściwe jej kawałki, jakie się mogą po domu chować. Konkretnie blacha ołowiana, cynkowa (ale nie cynkowana), mosiężna, brąz, miedź, cyna lutownicza, różne zwoje grzewcze i podobne.

Klisze RTG
Klisze rentgenowskie to dobry surowiec do srebra. Srebra tam dużo nie ma, ale przy większych ilościach klisz nam to srebro zupełnie wystarczy. Srebra nie zdrapuje sie nożykiem, tylko klisze moczy w 2-5% ciepłym roztworze proszku do prania przez kilka godzin, a później nożykiem o prostym ostrzu delikatnie zdrapuje czarną substancję, ją sie sączy, suszy, praży, roztwarza w kwasie azotowym i mamy azotan srebra, przydatny odczynnik w analizie.

Kreda
Kawałki kredy często w szkole zostają nieużywane, bo takimi centymetrowymi kawałkami się naprawdę ciężko pisze. Porozmawiajcie z nauczycielami, zapewne będziecie mogli wziąć te kawałki. Przydadzą nam się one do otrzymywania związków wapnia.ęę

Uszkodzona elektronika
Tutaj dla chemika jest duże pole do popisu. Z procesorów, kart rozszerzeń czy telefonów (starych, nie te smartfony) można uzyskać pewne ilości złota, a także srebra i platyny. Inna elektronika może posłużyć jako źródło magnesów więc co za tym idzie kobaltu, neodymu i samaru. Kondensatory tantalowe to surowiec do związków tantalu. Anteny zawierają nieco skandu, a stare tranzystory to selen lub german. Dokładny proces odzyskiwania metali szlachetnych został już na wielu stronach omówiony, więc się w go nie będę zagłębiać.

Farby
Wiele farb jest ciekawych dla nas, bo to są proste związki chemiczne, jakże użyteczne w laboratorium. Zieleń chromowa to tlenek chromu, biel barowa to siarczan baru, biel tytanowa to dwutlenek tytanu, biel cynkowa to tlenek cynku, można tak brnąć dalej. Warto więc jakiś resztek farb poszukać.

Koszulki lamp gazowych
Zużyte koszulki do lamp gazowych, tzw. koszulki Auera zawierają dwutlenek toru i dwutlenek ceru i są dobrymi surowcami do tych pierwiastków.

Siarka
Czasem można obok torów znaleźć żółte bryłki siarki. Warto zorientować się, gdzie pociagi z Tarnobrzegu jadą. Uważaj na nadjeżdżające pociągu, lepiej poszukaj przy nieużywanych torach. Siarka ci się przyda do otrzymywania tiosiarczanu sodu i siarczynów, a także siarkowodoru, siarczków i dwutlenku siarki.

Popiół i węgiel drzewny
Obie te substancje powstają podczas palenia się ogniska. Rano można pozbierać popiół i węgiel. Węgiel się przyda jako reduktor, bo po umyciu będzie dość czysty, popiół to źródło węglanu potasu - surowca do związków potasu.

Sadza
Warto z drzwiczek pieca codziennie czymś zbierać sadzę. Po napełnieniu słoiczka należy ją przesiać przez sitko i mamy czysty, bezpostaciowy węgiel. Świetny do redukcji.

Nawozy
Jak mieszkacie na wsi to możecie zostawić dla siebie 100-200g nawozów takich jak: saletra amonowa, saletra potasowa, saletra wapniowa, mocznik, chlorek potasu krystaliczny, siarczan amonu, amofos (fosforan amonu), superfosfat (diwodorofosforan wapnia i siarczan wapnia), kalimagnezja (siarczan potasu i siarczan magnezu). Mieszanek więcej niż dwóch związków i roztworów nie ma co zbierać, bo są trudne do rozdzielenia zazwyczaj. Są one przydatne głównie jako surowiec do amoniaku, kwasu azotowego i fosforowego, a także związków potasu i magnezu.

Woda morska
Jak będziecie nad morzem to warto zebrać ze sobą trochę wody morskiej. Wodę należy przesączyć, przegotować i ponownie przesączyć, by pozbyć się mikroorganizmów. Następnie należy wodę odstawić do krystalizacji i zebrać mieszankę soli. Z tych soli można otrzymać sole magnezu, bromki, więc są całkiem użyteczne.

Przeterminowane leki
Przeterminowane leki i środki lecznicze to dobre źródło niektórych substancji w laboratorium. Niektóre to chlorek potasu, inne winian antymonylu, inne to węglan magnezu a jeszcze inne to kwas borowy. Organicznych związków też nie brakuje. Mamy kwas askorbinowy, acetylosalicylowy, salicylowy, mleczan wapnia, glukonian żelaza Jednak nie ma sensu zbierać takich leków, gdzie nazwy składników są trudne do wymówienia na jednym wdechu. Z takimi raczej nic nie zrobimy.

Baterie litowe
Baterie litowe, nawet zużyte to dobre źródło związków litu. Otwierać je trzeba na dworze z uwagi na chlorek tionylu, który jest w środku. Lit tam występuje w postaci cienkiej, miękkej blaszki, a związki litu z pewnością nam się przydadzą. Nie mówię tutaj o akumulatorach litowo-jonowych i litowo-polimerowych, gdyż one dla nas przydatne nie są.

Długopisy
Kuleczka na końcu długopisu to węglik wolframu. Może posłużyć za surowiec wolframu obok żarników, jednak trzeba dużo długopisów nazbierać.

Farby
Farby to w laboratorium surowce do związków pierwiastków takich jak chrom, bar, tytan, cynk, kadm, selen, ołów. Tlenek chromu to tzw. zieleń chromowa. Żółcienią chromową jest z kolei chromian ołowiu. Siarczan baru to tzw. biel barytowa, a biel tytanowa to dwutlenek tytanu. Biel cynkowa to tlenek cynku, a żółcień kadmowa do selenek kadmu. Ołów z kolei zawiera tzw. minia. Farbę należy wysuszyć z rozpuszczalnika i wyprażyć delikatnie, by rozłożyć substancję błonotwórczą, ale nie doprowadzić do redukcji.

Chemia budowlana i samochodowa
Bardzo przydatne są produkty tzw. chemii budowlanej. Wapno to wodorotlenek wapnia - świetne źródło związków wapnia i tania zasada, gips to siarczan wapnia - dobre do robienia form czy uzyskiwania siarczku wapnia, siarkowodoru, siarczanu sodu i innych. Denaturat to skażony etanol, denatural to izopropanol. Rozpuszczalnik NITRO to aceton i toluen, który można rozdestylować. Nafta przydaje się do przechowywania metali aktywnych. Benzyna ekstrakcyjna to dobry rozpuszczalnik. Rozpuszczalnik ksylenowy to surowiec do kwasów ftalowych. Płyn do chłodnic Borygo to glikol etylenowy lub propylenowy. Fosol to kwas fosforowy, a elektrolit do akumulatorów to kwas siarkowy. Sól szczawikowa to wodoroszczawian potasu, a aceton i toluen to popularne rozpuszczalniki. Dalej szkło wodne to krzemian sodu i dobry surowiec do kwasów krzemowych, a woda demineralizowana jest wprost niezbędna. Przykłady możnaby mnożyć. Wystarczy przejść się po sklepie budowlanym a jeszcze pare się zapewne znajdzie.

Rozpuszczalniki
Warto zbierać najróżniejsze rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, zmywacze, ponieważ zawierają wiele ciekawych rozpuszczalników organicznych. Przykłady to: etanol, izopropanol, izobutanol, octan etylu, octan pentylu, aceton, toluen, ksylen, butanon, a do tego przydatne mieszanki węglowodorów jak ligroina, eter naftowy, nafta, benzyna lakowa, benzyna ekstrakcyjna i inne. Przydatne zarówno jako rozpuszczalniki jak i jako odczynniki.

Źródła pierwiastków do laboratorium
W laboratorium warto wiedzieć, skąd można otrzymać trochę wanadanu amonu, siarczanu ceru, azotanu bizmutu, czy innych związków rzadkich pierwiastków. Na szczęście większość z nich jest w domu, trzeba się jedynie dobrze rozejrzeć.

Lit - baterie litowe (nie litowo-jonowe)
Beryl - małe ilości tego toksycznego metalu zawiera stop nieiskrzący z miedzią o oznaczeniu CuBe używany w narzędziach
Bor - boraks - topnik do lutowania, kwas borowy(borny) - do kupna w aptece to dwa źródła boru
Węgiel - bardzo czysty, drobny węgiel to sadza, którą trzeba zbierać codziennie z pieca, a po miesiącu przesiać przez drobne sitko
Fluor - kriolit gotowany z NaOH tworzy fluorek sodu
Magnez - za związki magnezu może służyć magnezja lub sól gorzka do nabycia w aptece
Krzem - dobry surowiec do związków krzemu to piasek rzeczny albo ziemia okrzemkowa wygotowana w kwasie solnym
Siarka - czasem żółte bryłki siarki można znaleźć przy torach, zapałki jej niemal nie zawierają.
Fosfor - Draski na pudełkach zapałek zawierają 25% fosforu. Do związków fosforu nadają się długo prażone, potłuczone i przesiane kości zwierzęce - jest to fosforan wapnia
Potas - chlorek potasu zawiera popularny nawóz o tej samej nazwie oraz lek - Kaldyum. Do tego w miarę czysty węglan potasu jest zawarty w przesączu z popiołu drzewnego. Metodę jego ekstrakcji opisywałem. Azotan potasu to z kolei popularny nawóz jak i dodatek do peklowania mięsa
Wapń - dobrym półproduktem do związków wapnia jest węglan wapnia - składnik kredy oraz wodorotlenek wapnia - wapno palone
Tytan - Biel tytanowa to dwutlenek tytanu
Wanad - około 5-8% wanadu zawiera stal specjalna chrome vanadium
Chrom - zieleń chromowa to tlenek chromu, do tego z wielu stopów chrom łatwo wyizolować.
Mangan - Dwutlenek manganu jest w bateriach cynkowo-chlorkowych. Należy go kilka razy przemyć wodą i wysuszyć, a potem jest świetnym surowcem do innych związków manganu.
Żelazo - w miarę czystym żelazem jest stal budowlana, bo zawiera jedynie węgiel i małe ilości niklu, manganu i chromu. Każda inna stal tego zawiera już kilka procent.
Kobalt - jest w magnesach SmCo i niektórych stopach z żelazem i niklem
Nikiel - Grube wsporniki w żarówkach zawierają 46% niklu, co jest dobrym ich źródłem
Miedź - kable to >99,5% czysta miedź
Cynk - Metaliczny cynk zawiera wewnętrza obudowa baterii cynkowo-chlorkowych.
German - małe jego ilości w tranzystorach germanowych
Selen - małe jego ilości w fotokomórkach i tranzystorach selenowych
Brom - bromki w małych ilościach są w wodzie morskiej
Niob - gdyby ci się udało podczas wymiany lampy sodowej dostać taką, to pamiętaj, że wspornik w niej składa się z 99% niobu i 1% cyrkonu
Molibden - z molibdenu wykonane są cieńsze wsporniki w żarówkach (te z kółkiem)
Rod - małe ilości są w katalizatorach samochodowych
Pallad - jak rod
Srebro - małe ilości srebra można otrzymać z kliszy RTG, większe z biżuterii
Kadm - jest w kadmowanych gwoździach i bateriach NiCd - ale z ich się nie otwiera, kadm się z nich otrzymuje inną metodą
Cyna - stop lutowniczy to 70-95% cyny. Małe jej ilości są w pokryciu puszek do konserw
Antymon - małe ilości są w draskach w postaci Sb2S3, trochę większe można uzyskać ze stopów ołowiu
Jod - Dobrym źródłem jest jodyna
Bar - biel barowa - siarczan baru to dobre źródło jego związków
Lantan - takiej sobie czystości można otrzymać z zapalniczek z kółkiem iskrzącym, a konkretnie z kamyków
Cer - dobrej czystości również z kamyków z zapalniczek
Neodym - magnesy neodymowe
Samar - magnesy samarowo-kobaltowe
Tantal - kondensatory tantalowe zawierają nieco Ta2O5
Wolfram - żarniki żarówek, dużo więcej go jest w lampach halogenowych
Iryd - Powłoką irydu powleczone są niektóre świece zapłonowe
Platyna - Sporo platyny zawierają katalizatory samochodowe, małe ilości są w elektronice
Złoto - Złoto można uzyskać z elektroniki lub starej biżuterii
Rtęć - termometry rtęciowe - uważać na jej pary!
Ołów - ciężarki wędkarskie, ciężarki samochodowe do wyważania kół, także akumulatory ołowiowe
Bizmut - dermatol, czyli zasadowy galusan bizmutu to dobre jego źródło.

kebik92

a to jest normalne

karuzelczyk

Do laboratorium to trzeba najpierw głowę i fartuch zabrać